Tarifat e Trump do të rrisin çmimet e gjithçkaje në SHBA – nga gazi te perimet e deri te makinat

Presidenti i sapozgjedhur Donald Trump kërcënoi të hënën se do të vendosë tarifa të reja masive ndaj Meksikës, Kanadasë dhe Kinës sapo të marrë detyrën, si pjesë e përpjekjeve të tij për të goditur imigracionin e paligjshëm dhe drogën. Ai tha se do të vendoste një taksë 25 për qind për të gjitha produktet që hyjnë në vend nga Kanadaja dhe Meksika dhe një tarifë shtesë prej 10 për qind për mallrat nga Kina si një nga urdhrat e tij të parë ekzekutiv.

Tarifat, nëse zbatohen, mund të rrisin në mënyrë dramatike çmimet për konsumatorët amerikanë në çdo gjë, nga gazi tek makinat dhe produktet bujqësore. Shtetet e Bashkuara janë importuesi më i madh në botë i mallrave, me Meksikën, Kinën dhe Kanadanë tre furnizuesit kryesorë të saj, sipas të dhënave më të fundit të Regjistrimit në SHBA.

Trump i bëri këto kërcënime në disa postime në faqen e tij “Truth Social”, duke nxitur kundër fluksit të emigrantëve të paligjshëm, edhe pse presioni në kufirin jugor është afër nivelit më të ulët të katër viteve.

“Më 20 janar, si një nga shumë urdhrat e mi të parë ekzekutiv, unë do të nënshkruaj të gjitha dokumentet e nevojshme për të ngarkuar Meksikën dhe Kanadanë një tarifë prej 25 për qind për të GJITHA produktet që vijnë në Shtetet e Bashkuara dhe kufijtë e saj qesharak të Hapur,” shkroi ai, duke u ankuar se “mijëra njerëz po derdhen në Meksikë dhe Kanada, duke e çuar krimin dhe drogën në nivele të papara”, edhe pse krimi i dhunshëm ka rënë që nga pandemia.

Ai tha se tarifat e reja do të mbeten në fuqi “derisa droga, veçanërisht fentanili dhe të gjithë të huajt ilegalë të ndalojnë këtë pushtim të vendit tonë!”

“Si Meksika dhe Kanadaja kanë të drejtën dhe fuqinë absolute për të zgjidhur lehtësisht këtë problem të gjatë.” Me këtë ne kërkojmë që ata ta ushtrojnë këtë pushtet, – vazhdoi ai, – dhe derisa ta bëjnë, është koha që ata të paguajnë një çmim shumë të rëndë!

Një zyrtar i lartë i qeverisë kanadeze tha se kryeministri Justin Trudeau dhe Trump folën pas njoftimeve të Trump. Të dy diskutuan për kufirin dhe tregtinë dhe patën një bisedë të mirë, tha zyrtari.

Trump gjithashtu e ktheu zemërimin e tij ndaj Kinës, duke thënë se ai “ka pasur shumë biseda me Kinën për sasitë e mëdha të drogës, veçanërisht fentanyl, që po dërgohen në Shtetet e Bashkuara – por pa dobi”.

“Derisa të ndalojnë, ne do t’i ngarkojmë Kinës një tarifë shtesë prej 10 për qind, mbi çdo tarifë shtesë, për të gjitha produktet e tyre të shumta që vijnë në Shtetet e Bashkuara,” shkroi ai.

Ambasada kineze në Uashington paralajmëroi të hënën se do të kishte humbës nga të gjitha palët nëse do të shpërthente një luftë tregtare.

“Bashkëpunimi ekonomik dhe tregtar kino-amerikan është reciprokisht i dobishëm në natyrë,” tha zëdhënësi i ambasadës Liu Pengyu në X. “Askush nuk do të fitojë një luftë tregtare apo #tariffwar.” Ai shtoi se Kina ka ndërmarrë hapa vitin e fundit për të ndihmuar në frenimin e trafikut të drogës.

Është e paqartë nëse Trump do t’i ndjekë realisht kërcënimet apo do t’i përdorë ato si një taktikë negociuese përpara se të kthehet në Shtëpinë e Bardhë në vitin e ri.

I nominuari i Trump për sekretarin e Thesarit, Scott Bessant – i cili, nëse konfirmohet, do të ishte një nga disa zyrtarë përgjegjës për vendosjen e tarifave ndaj vendeve të tjera – ka thënë vazhdimisht se tarifat janë një mjet pazaresh.

Ai shkroi në një artikull të Fox News javën e kaluar, përpara emërimit të tij, se tarifat janë “një mjet i dobishëm për arritjen e qëllimeve të politikës së jashtme të presidentit. Pavarësisht nëse bëhet fjalë për t’i bërë aleatët të shpenzojnë më shumë për mbrojtjen e tyre, duke hapur tregjet e huaja ndaj eksporteve të SHBA, sigurimin e bashkëpunimit për t’i dhënë fund emigracionit të paligjshëm dhe frenimin e tregtisë së fentanilit, ose frenimin e agresionit ushtarak, tarifat mund të luajnë një rol qendror.

Trump fitoi zgjedhjet kryesisht për shkak të zhgënjimit të votuesve me inflacionin, por tarifat e tij të kërcënuara rrezikojnë të rrisin çmimet e ushqimeve, makinave dhe mallrave të tjera. Nëse presionet inflacioniste rriten, Rezerva Federale mund t’i duhet të mbajë normat e saj standarde të interesit më të larta.

Kërcënimet e Trump vijnë pasi arrestimet për kalime të paligjshme kufitare nga Meksika ranë. Të dhënat më të fundit të SHBA-së për tetorin tregojnë se arrestimet mbeten afër nivelit më të ulët të katër viteve, me Patrullën Kufitare të SHBA-së që ka bërë 56,530 arrestime në tetor, më pak se një e treta e raportit të tetorit të kaluar.

Ndërkohë, arrestimet për kalime të paligjshme kufitare nga Kanadaja kanë qenë në rritje gjatë dy viteve të fundit. Patrulla Kufitare bëri 23,721 arrestime midis tetorit 2023 dhe shtatorit 2024, krahasuar me 10,021 në 12 muajt e mëparshëm. Më shumë se 14,000 nga të arrestuarit në kufirin kanadez ishin indianë – më shumë se 10 herë më shumë se numri i dy viteve më parë.

Javën e kaluar, një juri dënoi dy burra me akuza për kontrabandë njerëzish për rolet e tyre në një operacion ndërkombëtar që çoi në vdekjen e një familjeje migrantësh indianë që ngriu deri në vdekje ndërsa përpiqej të kalonte kufirin Kanada-SHBA gjatë një stuhie dëbore të vitit 2022.

Pjesa më e madhe e fentanilit amerikan është kontrabanduar nga Meksika. Konfiskimet kufitare të drogës janë rritur ndjeshëm nën Presidentin Joe Biden, me zyrtarët amerikanë që vlerësojnë 12,247 kilogramë fentanil të sekuestruara në vitin buxhetor 2024, krahasuar me 1,154 kilogramë në 2019, kur Trump ishte president.

Nëse Trump vazhdon me tarifat e kërcënuara, taksat e reja do të përbënin një sfidë të madhe, veçanërisht për ekonomitë e Kanadasë dhe Meksikës.

Dollari kanadez u dobësua ndjeshëm në tregjet valutore menjëherë pas njoftimit të Trump.

Gjatë mandatit të parë të Trump, lëvizja e tij për të rinegociuar Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë të Amerikës së Veriut, ose NAFTA, dhe raportet se ai po konsideronte një tarifë prej 25 për qind në sektorin e automjeteve të Kanadasë u panë si një kërcënim ekzistencial në Kanada. Kanadaja është një nga vendet më të varura nga tregtia në botë, me 75% të eksporteve të Kanadasë që shkojnë në Shtetet e Bashkuara.

Kur Trump vendosi tarifa më të larta gjatë mandatit të tij të parë, vendet e tjera u përgjigjën me tarifat hakmarrëse të tyre. Kanadaja, për shembull, njoftoi miliarda tarifa të reja në 2018 kundër SHBA-së në përgjigje të taksave të reja mbi çelikun dhe aluminin kanadez.

Shumë nga produktet amerikane u zgjodhën për ndikimin e tyre politik dhe jo ekonomik. Për shembull, Kanadaja importon vetëm 3 milionë dollarë kos në vit nga Shtetet e Bashkuara, shumica e të cilave vjen nga një fabrikë e vetme në Wisconsin. Ky produkt u godit me një tarifë prej 10 për qind.

Qeveria kanadeze, në një deklaratë të përbashkët nga zëvendëskryeministrja Chrystia Freeland dhe Ministri i Sigurisë Publike Dominique LeBlanc, theksoi marrëdhëniet e ngushta midis dy vendeve dhe tha se do të diskutojnë kufirin dhe lidhjet e gjera ekonomike me administratën e ardhshme. (AP)