‘The New York Times’ shkon në Llapushnik, raporton për konvertimet: Deklarohet edhe Kurti

Gazeta prestigjioze amerikane “The New York Times” në një artikull të gjatë, ka shkruar për konvertimet në Kosovë, shumica nga feja myslimane në katolike. Të konvertuarit katolikë, sipas mediumit, po shpresojnë që ta ringjallin një të kaluar para-islamike që ata e shohin si një çelës për identitetin e tyre evropian.

Fillimisht, përmendet se sipas regjistrimit të popullësisë, 93 për qind kanë deklaruar se janë myslimanë dhe vetëm 1.75 për qind si katolikë.

“Një numër i vogël i aktivistëve të krishterë shqiptarë etnikë, të gjithë të konvertuar nga islami, po u bëjnë thirrje të afërmve të tyre etnikë që ta shohin kishën si shprehje të identitetit të tyre. Ata e quajnë atë “lëvizja e kthimit”, një shtysë për të ringjallur një të kaluar para-islamike që ata e shohin si një spirancë të vendit të Kosovës në Evropë dhe një pengesë për ekstremizmin fetar që përhapet nga Lindja e Mesme” – shkruan “NYT”, transmeton Nacionale.

Derisa Perandoria Osmane pushtoi atë që është sot Kosova dhe zonat e tjera të Ballkanit në shekullin e 14-të, duke sjellë me vete Islamin, shqiptarët etnikë ishin kryesisht katolikë. Nën sundimin osman, i cili zgjati deri në vitin 1912, shumica e popullit të Kosovës ndryshuan besimin fetar.

Duke e përmbysur atë proces, tha At Fran Kolaj, prifti që bën pagëzimet në fshatin Llapushnik, shqiptarët etnikë mund të rimarrin identitetin e tyre origjinal.

Në kishën ku bëhet pagëzimi, emblemat nacionaliste përplasen me ikonografinë fetare.

“Është koha që ne të kthehemi në vendin ku i përkasim – me Krishtin” – tha At Fran Kolaj në një intervistë.

Në shuma toka myslimane, konvertimi nga Islami mund të sjellë dënim të rëndë, ndonjëherë edhe me vdekje. Deri më tani, ceremonitë e pagëzimit në Kosovë nuk kanë shkaktuar kundërshtime të dhunshme, edhe pse ka pasur disa deklarata të nervozuara online.

Arkeologët në vitin 2022 zbuluan mbetjet e një kishe romake të shekullit të gjashtë pranë Prishtinës dhe në vitin 2023 gjetën një mozaik me një mbishkrim që tregonte se shqiptarët e hershëm, ose të paktën një popull ndoshta i lidhur me ta, ishin të krishterë.

Megjithatë, Christophe Goddard, një arkeolog francez që punon në vendin e ngjarjes, tha se ishte e gabuar të imponoheshin konceptet moderne të kombit dhe etnisë mbi popujt e lashtë.

“Kjo nuk është histori, por politikë moderne” – ka thënë ai.

Arber Gashi, shqiptar që jeton në Zvicër, ka udhëtuar së fundi në Kosovë për të marrë pjesë në një ceremoni pagëzimi në kishën e Llapushnikut.

Ai dhe aktivistët e tjerë shqetësohen se financimi për ndërtimin e xhamive dhe aktivitete të tjera nga Turqia dhe vende në Lindjen e Mesme si Katari dhe Arabia Saudite, me qasjet e tyre më konservatore, kërcënojnë formën tradicionalisht të qetë të Islamit të Kosovës. Shumica e këtyre parave kanë shkuar në projekte të zhvillimit ekonomik që nuk kanë lidhje me fenë.

Gezim Gjin Hajrullahu, një mësimdhënës 57 vjeçar, ka qenë në mesin e atyre që janë pagëzuar së fundi në Llapushnik. Ai ka thënë se iu bashkua kishës Katolike “jo për hir të vetë religjionit”, por “për shkak të identitetit kombëtar” si shqiptarë. Po ashtu, është konvertuar edhe gruaja e tij.

Ndërkohë, disa fjalë në lidhje me këtë çështje, i ka thënë edhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.

Kryeministri në një intervistë në Prishtinë, hodhi poshtë rëndësinë e fesë për identitetin shqiptar.

“Për ne, fetë erdhën dhe shkuan, por ne jemi ende këtu,” tha ai. “Për shqiptarët, përsa i përket identitetit, feja nuk ka qenë asnjëherë e rëndësisë së parë” – shtoi Kurti, transmeton Nacionale.

Boik Breca, një ish-musliman aktiv, këmbëngul se kisha Katolike nuk është një ndërhyrje e huaj, por shprehje e vërtetë e identitetit shqiptar dhe dëshmi se Kosova i përket Evropës.

Ai tha se interesimi i tij për krishterimin filloi kur Kosova, së bashku me Serbinë, ishin ende pjesë e Jugosllavisë. Ai u dërgua në burg në brigjet e Kroacisë si i burgosur politik. Shumë nga shokët e tij të burgosur ishin katolikë, kujtoi ai dhe ndihmoi në nxitjen e asaj që tani e sheh si besimin e tij të vërtetë dhe besimin se “paraardhësit tanë ishin të gjithë katolikë”.

“Për të qenë një shqiptar i vërtetë,” tha ai, “duhet të jesh i krishterë”.

Kjo pikëpamje është gjerësisht e diskutueshme, duke përfshirë edhe nga Kurti.

“S’e blej këtë,” – tha ai.